Το γλαύκωμα αποτελεί την δεύτερη συχνότερη αιτία τύφλωσης μετά τον καταρράκτη.

​

Το γλαύκωμα είναι η παθολογική αύξηση της πιέσεως  του ματιού η οποία προοδευτικά έχει σαν αποτέλεσμα τη βαθμιαία ατροφία του οπτικού νεύρου.
Η μέση κανονική ενδοφθαλμική πίεση κυμαίνεται από 10 έως 21 mmHg.  

Μία πίεση πάνω από 21 mmHg αρχίζει σιγά-σιγά να βλάπτει το οπτικό νεύρο οδηγώντας τελικά στην τύφλωση.

​

Παρότι η ακριβής αιτία του γλαυκώματος δεν είναι ακόμα αποσαφηνισμένη έχεi διαπιστωθεί όμως ότι η κληρονομική προδιάθεση αποτελεί μία βασική αιτία, αφού  πολλαπλασιάζει κατά 8 φορές την συχνότητα της πάθησης.

Το γλαύκωμα συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο ύπουλων παθήσεων αφού συνήθως δεν δίνει συμπτώματα. 
Περίπου το 50% των ασθενών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από την πάθηση και δυστυχώς, θα το μάθουν όταν θα είναι πια αργά  και όταν το γλαύκωμα θα έχει ήδη βλάψει μεγάλο μέρος του οπτικού τους πεδίου καταστρέφοντας τις νευρικές ίνες που μεταφέρουν τις πληροφορίες από τα μάτια προς τον εγκέφαλο.

Όπως αναφέραμε, το γλαύκωμα δημιουργεί  βλάβες που ξεκινούν σταδιακά από την περιφέρεια και σιγά-σιγά επεκτείνονται προς το κέντρο.

Βασικό για τους ασθενείς, είναι να γνωρίζουν ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων το γλαύκωμα δε δίνει κανένα σύμπτωμα.

Μόνο σε προχωρημένα στάδια της νόσου ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί  σταδιακή ελάττωση της περιφερικής όρασης, περιορισμό του οπτικού του πεδίου και σε τελικό στάδιο όραση σαν μέσα από κλειδαρότρυπα.

 

Μόνο σε συγκεκριμένες μορφές γλαυκώματος (γλαύκωμα κλειστής γωνίας) τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• κεφαλαλγίες και οφθαλμικό άλγος, ειδικά σε σκοτεινό χώρο μέχρι και

• οξύ και σοβαρό άλγος οφθαλμού, ερυθρότητα, θόλωση όρασης και ναυτία.

​

Εκτός από την κληρονομικότητα, υπάρχουν και κάποιες άλλες  καταστάσεις που η ύπαρξή τους προδιαθέτει στην εμφάνιση γλαυκώματος.

Τέτοιες  καταστάσεις είναι:
•    Η ηλικία άνω των 40 ετών
•    Ο σακχαρώδης Διαβήτης  και η υπέρταση
•    Η υψηλή μυωπία, η υπερμετρωπία
•    Οι οφθαλμικές φλεγμονές 
•    Ο λεπτός κερατοειδής
•    Οι προηγούμενοι τραυματισμοί στο μάτι
•    Η μακροχρόνια και συστηματική χρήση κορτιζόνης, ιδίως κολλύρια
•    Οι αγγειακές παθήσεις

Το γλαύκωμα διακρίνεται σε: 

συγγενές - παιδικό γλαύκωμα  και  

επίκτητο γλαύκωμα που πλήττει ηλικίες άνω των 16 ετών.

Το παιδικό γλαύκωμα είναι μία σπάνια πάθηση που μπορεί να εμφανισθεί καθ΄όλη την παιδική ηλικία.

Όταν εμφανιστεί μέσα στον 1ο χρόνο της ζωής του παιδιού, αποκαλείται συγγενές γλαύκωμα και μπορεί να πλήξει το ένα ή και τα δύο μάτια.
Οφείλεται στη δυσλειτουργία της γωνίας αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού μέσα στο πρόσθιο τμήμα του ματιού, λόγω της κακής ανάπτυξης της περιοχής κατά την εμβρυική ηλικία.

Το επίκτητο γλαύκωμα που αποτελεί και το μεγαλύτερο ποσοστό της πάθησης στους ανθρώπους, διακρίνεται γενικότερα  σε:

Χρόνιο γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας.
Αποτελεί τη πιο συχνή μορφή γλαυκώματος στους ενήλικες.
Το χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας προκαλεί  βλάβη στην όραση χωρίς προηγουμένως να δώσει κάποια ανησυχητικά συμπτώματα γι΄αυτό το λόγο είναι η πιο ύπουλη μορφή γλαυκώματος.
Στην πάθηση αυτή η αποχετευτική γωνία του ματιού, γίνεται σταδιακά λιγότερο επαρκής  και προοδευτικά αποφράσσεται με αποτέλεσμα την σταδιακή αύξηση της  πίεσης στο εσωτερικό του ματιού και την καταστροφή του οπτικού νεύρου. 

Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας - οξύ γλαύκωμα. 
Αυτή η μορφή γλαυκώματος συνοδεύεται από έντονα συμπτώματα, όπως πόνο στο μάτι, θόλωση της όρασης, ερυθρότητα του ματιού, πονοκέφαλο, και ναυτία. 
Σε αυτή την περίπτωση η κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα από τον οφθαλμίατρο. 
Στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η ίριδα φράζει τη γωνία παροχέτευσης, με αποτέλεσμα την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και την πρόκληση οξύ πόνου.

Το δευτεροπαθές γλαύκωμα.
Στην περίπτωση αυτή η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται ως αποτέλεσμα δευτεροπαθούς  αιτίας, όπως  οφθαλμικές φλεγμονές και τραυματισμοί, οφθαλμικές επεμβάσεις, λήψη φαρμακευτικής αγωγής, κ.α.  
Η αντιμετώπισης της αρχικής αιτίας αποτελεί την θεραπευτική εκλογή.
 

Στα πλαίσια του οφθαλμολογικού προληπτικού ελέγχου, επιβάλλεται όλοι άνω των 40 ετών να εξετάζονται τουλάχιστον  μία φορά το χρόνο για γλαύκωμα. 
Ιδιαίτερα τα άτομα που πάσχουν από μεταβολικές νόσους όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, οι θυρεοειδοπάθειες, τα άτομα που λαμβάνουν κορτιζόνη ως μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή και οι ηλικιωμένοι, πρέπει  να επισκέπτονται ακόμα συχνότερα τον οφθαλμίατρο τους, για διερεύνηση και αντιμετώπιση αυτή της ύπουλης νόσου.

Ένας πλήρης έλεγχος γλαυκώματος περιλαμβάνει τις εξής εξετάσεις:

• Τονομέτρηση, για τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

• Βυθοσκόπηση για την καταγραφή των μεταβολών της κεφαλής του οπτικού νεύρου.

• Γωνιοσκοπία  για την αξιολόγηση της γωνίας της ίριδας  και ανίχνευση του τύπου του γλαυκώματος  με την εκτίμηση της γωνίας στο εσωτερικού του ματιού.

• Παχυμετρία κερατοειδούς και μετατροπή των τονομετρικών ενδείξεων.

• Έλεγχο οπτικών πεδίων επί ενδείξεων.

• Απεικόνιση του οπτικού νεύρου  με OCT3, GDx, HRT επί ενδείξεων.

• Διερεύνηση με υπέρηχους της γωνίας προσθίου θαλάμου προσθίου ημιμορίου επί ενδείξεων.